MSWiA przygotowało projekt nowej ustawy o dokumentach paszportowych. Projekt co prawda przewiduje, że paszport tymczasowy może zostać wydany na podstawie zagranicznego aktu urodzenia, ale nie rezygnuje z obowiązkowej transkrypcji (przeniesienia) zagranicznego aktu urodzenia do polskiego rejestru w przypadku starania się o paszport biometryczny. Projekt wraz z zestawieniem uwag dostępny jest tutaj.

To właśnie obowiązkowa transkrypcja aktu urodzenia w celu uzyskania numeru PESEL, dowodu osobistego i paszportu jest źródłem problemów wielu polskich rodzin mieszkających za granicą. Kierownicy USC odmawiają dokonania transkrypcji zagranicznych aktów urodzenia, w których jako rodzice są wskazane dwie osoby tej samej płci. Problem dotyczy także aktów urodzenia, w których wskazany jest ojciec – obywatel Polski – i anonimowa matka zastępcza.

O niemożności dokonania transkrypcji aktu urodzenia wskazującego jako rodziców dwie osoby tej samej płci przesądziła uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2 grudnia 2019 r. zapadła w jednej z prowadzonych przez nas spraw (pisaliśmy o niej tutaj). We wrześniu 2021 r. Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że nie jest możliwa także transkrypcja aktu urodzenia, w którym wskazano ojca i anonimową matkę zastępczą, choć niewątpliwie dziecko nabyło obywatelstwo polskie z mocy prawa (tutaj komentarz adw. Anny Mazurczak do tej sprawy).

NSA jest zdania, że urzędnicy powinni wydawać dokumenty tożsamości na podstawie zagranicznych aktów urodzenia, nie żądając przedstawienia przez rodziców polskich aktów urodzenia. W praktyce bardzo wielu urzędników się do tej interpretacji nie stosuje – problem mógłby zostać rozwiązany, gdyby przy okazji pracy nad nową ustawą paszportową zrezygnowano z obowiązkowej transkrypcji. Niestety nowa ustawa ten problem przemilcza, na co zwraca uwagę opinia Komisji Legislacyjnej Naczelnej Rady Adwokackiej przygotowana przez adw. Anna Mazurczak i apl. adw. Artur Kula z kancelarii Knut Mazurczak Adwokaci.

Wszystkich rodziców – pary jednopłciowe i rodziców dzieci urodzonych przez matki zastępcze – stale zachęcamy do kontaktu z naszą kancelarią w celu przedyskutowania możliwości uzyskania dokumentów tożsamości dla dzieci urodzonych za granicą.