Ochrona prawna związków tworzonych przez osoby LGBT w Polsce jest nadal bardzo ograniczona. Pary jednopłciowe nie mają możliwości zawierania małżeństw czy związków partnerskich. To naturalne, że życie rodzinne układają sobie za granicą, w tych państwach, gdzie wszystkie te prawa są dla nich dostępne bez jakiejkolwiek dyskryminacji. Świadczymy pomoc prawną takim parom, w tym zwłaszcza w sprawach z elementem transgranicznym, w których wymagana jest znajomość nie tylko prawa polskiego, ale także przepisów prawa unijnego i międzynarodowego, jak również prawa krajowego państw, w których pary tej samej płci decydują się na sformalizowanie swojego związku.

Specjalizujemy się m.in. w sprawach dotyczących:

• zawierania związku partnerskiego lub małżeństwa za granicą oraz zmiany nazwiska w Polsce – udzielamy porad prawnych w zakresie możliwości zawarcia związku partnerskiego i małżeńskiego za granicą; prowadzimy także postępowania w sprawach uznania w Polsce małżeństw i związków partnerskich zawieranych za granicą, a także postępowania dotyczące zmiany nazwiska na nazwisko partnerki / partnera;
• pełnomocnictw, stosunków majątkowych między partnerkami / partnerami i testamentów – pomagamy zabezpieczyć stosunki prawne między osobami żyjącymi w związkach tej samej płci w Polsce, w tym zwłaszcza poprzez sformułowanie szczegółowych pełnomocnictw, umów regulujących stosunki majątkowe oraz testamentów.

Nasze sprawy:

• doprowadzenie do zmiany nazwiska na nazwisko partnerki/partnera tej samej płci lub przyjęcia wspólnego nazwiska;
• transkrypcja – przeniesienie do polskiego rejestru stanu cywilnego – zagranicznych aktów małżeństwa [więcej o jednej z naszych spraw];
• równość małżeńska – postępowania zmierzające do umożliwienia parom tej samej płci zawierania związków partnerskich lub małżeńskich w Polsce [więcej o Koalicji na rzecz związków partnerskich i równości małżeńskiej].

Przepisy polskiego prawa nadal nie regulują sytuacji prawnej dzieci urodzonych dzięki wykorzystaniu in vitro lub macierzyństwa zastępczego (surogacji), w tym w rodzinach LGBT. Pomagamy uregulować sytuację prawną dzieci urodzonych w Polsce i za granicą.

Świadczymy pomoc prawną także w sprawach zagranicznej adopcji dzieci przez pary tej samej płci – tego typu rodziny nadal nie mają możliwości wspólnej adopcji dziecka w Polsce. Posiadamy kilkuletnie doświadczenie w prowadzeniu postępowań w sprawach transkrypcji (przeniesienia do polskiego rejestru stanu cywilnego) zagranicznych aktów urodzenia, potwierdzenia obywatelstwa polskiego czy wydania polskiego paszportu i dowodu osobistego dla dzieci.

Nasze sprawy:

• transkrypcja – przeniesienie do polskiego rejestru stanu cywilnego – zagranicznych aktów urodzenia dzieci, w których jako rodziców wskazano dwie mamy/dwóch ojców [więcej o sprawie zakończonej wskazaniem w polskim akcie urodzenia jako rodziców dwóch matek];
• potwierdzenie obywatelstwa polskiego dzieci urodzonych przez matkę zastępczą [więcej o sprawie zakończonej potwierdzeniem obywatelstwa 4 dziewczynek urodzonych w Stanach Zjednoczonych].

Dyskryminacja ze względu na orientację seksualną lub tożsamość płciową jest nadal powszechna w wielu obszarach życia społecznego w Polsce. Posiadamy wieloletnie doświadczenie w świadczeniu pomocy prawnej w sprawach dotyczących naruszenia zasady równego traktowania wobec osób LGBT, zwłaszcza w zakresie dyskryminacji w zatrudnieniu, dostępie do usług, ochronie zdrowia czy edukacji. Obejmuje ono również reprezentację we wszelkiego rodzaju sprawach, w których pojawia się zarzut dyskryminacji – w sprawach cywilnych, administracyjnych oraz karnych.

Specjalizujemy się również w świadczeniu pomocy prawnej w sprawach dotyczących przestępstw motywowanych uprzedzeniami ze względu na orientację seksualną lub tożsamość płciową. Reprezentujemy naszych klientów i klientki na wszystkich etapach postępowania karnego.

Nasze sprawy:

• sprawa „drukarza z Łodzi” – postanowienie Sądu Najwyższego rozstrzygające, że dyskryminacja w dostępie do usług jest wykroczeniem [więcej o sprawie];
• ochrona dóbr osobistych – odpowiedzialność szkoły za nieprzeciwdziałanie homofobii względem jednego z uczniów [więcej o sprawie];
• reprezentacja organizacji pozarządowych – pozew Paula Camerona przeciwko jednej z organizacji pozarządowych działających na rzecz osób LGBT [więcej o sprawie];
• wolność zgromadzeń – uchylenie decyzji Prezydenta Lublina o zakazie marszu równości [więcej o sprawie].

Posiadamy doświadczenie w reprezentowaniu osób transpłciowych, które są obywatelami państw spoza Unii Europejskiej i zamierzają uzgodnić płeć w Polsce na podstawie orzeczenia zagranicznego sądu lub innego organu. Doradzamy także w sprawach dotyczących zmiany imienia i nazwiska osoby transpłciowej.

Nasze sprawy:

• ustalenie treści aktu urodzenia dziecka, urodzonego przez transpłciowego mężczyznę [więcej o sprawie];
• powództwa o ustalenie płci, umożliwiające zmianę oznaczenia płci w akcie urodzenia, w dokumentach tożsamości i zmianę imienia [więcej o sprawie, w której sąd zobowiązał powódkę do pozwania jej dzieci];
• wnioski o zmianę oznaczenia płci w akcie urodzenia na podstawie zagranicznych dokumentów, decyzji i orzeczeń sądowych.

Decyzja o zakończeniu związku (zarówno z osobą tej samej jak i przeciwnej płci) wiąże się niekiedy z koniecznością podjęcia działań prawnych służących uregulowaniu relacji pomiędzy dotychczasowymi partnerami / małżonkami oraz ich dziećmi. Należą do nich m.in. postępowania rozwodowe, o ustalenie pieczy nad dziećmi, o kontakty z dziećmi, o podział majątku, czy też postępowania o alimenty. W niektórych sytuacjach działania te obejmują także zabezpieczenie praw nowych partnerów rodziców, w tym m.in. poprzez zapewnienie im prawa do kontaktów z dzieckiem.

Nasze sprawy:

– postępowania rozwodowe;
– postępowania o ustalenie pieczy nad dziećmi i kontaktów z dziećmi;
– postępowania o podział majątku i ustanowienie rozdzielności majątkowej;
– postępowania alimentacyjne;
– sporządzanie dobrowolnych porozumień rodzicielskich pomiędzy rodzicami biologicznymi oraz rodzicami społecznymi.

Przepisy polskiego prawa, w tym zwłaszcza Kodeks pracy oraz tzw. ustawa równościowa nakładają na pracodawców konkretne obowiązki mające zapewnić przestrzeganie zasady równego traktowania w miejscu pracy, w tym ze względu na orientację seksualną czy tożsamość płciową. Ochrona ta obejmuje zarówno osoby zatrudnianane na umowach o pracę, jak i osoby współpracujące na podstawie umów cywilnoprawnych czy w ramach samozatrudnienia. Pracodawca, który wprowadza odpowiednie wewnętrzne polityki równościowe, z którymi powiązane są efektywne mechanizmy skargowe jest w stanie odpowiednio wcześnie identyfikować naruszenia, a także im przeciwdziałać, ograniczając tym samym ryzyko kosztownych i czasochłonnych postępowań sądowych. Z kolei pracownicy mogą żądać od pracodawcy zapewnienia im odpowiedniej ochrony przed tego rodzaju naruszeniami, a w przypadku, gdy okaże się ona nieskuteczna skierować sprawę do sądu.

Nasze sprawy:

– przeprowadzanie szkoleń dotyczących przeciwdziałania mobbingowi i dyskryminacji dla pracodawców i pracowników w instytucjach prywatnych i publicznych, w tym uczelniach wyższych, przedsiębiorstwach, organizacjach pozarządowych;
– analiza obowiązujących w miejscu pracy rozwiązań prawnych w zakresie przestrzegania zasady równego traktowania oraz doradztwo w zakresie ich wzmocnienia;
– wprowadzanie kompleksowych polityk antydyskryminacyjnych i antymobbingowych w miejscu pracy, obejmujących m.in. skuteczne wewnętrzne mechanizmy skargowe;
– doradzanie i szkolenie członków komisji rozpoznających skargi pracowników na mobbing i dyskryminację,
– pierwsze w Polsce wygrane postępowanie o naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu ze względu na tożsamość płciową [więcej o sprawie].

Udzielamy kompleksowego wsparcia podatkowego parom tej samej płci, które mimo braku systemowych rozwiązań w postaci związków partnerskich czy równości małżeńskiej chcą zabezpieczyć swoje finanse zarówno w sprawach bieżących, jak też na przyszłość (zaplanowanie wspólnych inwestycji, finansowe zabezpieczenie dzieci, zabezpieczenie na wypadek zakończenia związku czy śmierci partnera/partnerki).

Posiadamy doświadczenie w udzielaniu porad oraz przygotowywaniu kompleksowych opinii (w oparciu o zaistniały stan faktyczny oraz przedstawione dokumenty) zawierających rekomendacje co do najwłaściwszych rozwiązań prawnopodatkowych.

Często pojawiające się tematy konsultacji:

Podatki a sprawy bieżące

Mimo nieadekwatności przepisów polskiego prawa podatkowego dla potrzeb par tej samej płci zawierają one kilka rozwiązań, które mogą okazać się przydatne w zabezpieczeniu spraw finansowych tej kategorii związków.

Z tego względu oferujemy poradnictwo dla partnerów/partnerek którzy planują prowadzić wspólne finanse czy gospodarstwo domowe. Zwrócenie uwagi na dobre praktyki, w tym polegające na właściwym dokumentowaniu wspólnych dochodów oraz wydatków może uchronić partnerów/partnerki od długotrwałych postępowań w przypadku podjęcia decyzji o zakończeniu związku, a także ograniczyć ryzyko zakwestionowania przesunięć majątkowych przez organy podatkowe.

Bezpieczeństwo podatkowe dzieci wychowanych w związkach tej samej płci

Brak systemowych rozwiązań dotyka nie tylko osoby tworzące związki tej samej płci, ale również ich dzieci. Obowiązujące przepisy prawne utrudniają właściwe zabezpieczenie relacji majątkowych pomiędzy rodzicami a ich dziećmi w ramach istniejących obecnie grup podatkowych.

Doradztwo podatkowe w tym obszarze obejmuje poradnictwo oraz przygotowanie opinii podatkowych, wspierające planowanie wydatków i ich dokumentowanie, a także dokonywanie przesunięć majątkowych między rodzicami oraz dziećmi.

Podatki a sprawy transgraniczne

W dobie migracji, stałego lub czasowego wykonywania pracy za granicą wiele par dzieli niejednokrotnie swoje życie między Polskę a drugi kraj. Taki sposób funkcjonowania może wiązać się z koniecznością analizy relacji majątkowych pod kątem wystąpienia transgranicznego opodatkowania dochodów osobistych.

Oferujemy wsparcie podatkowe obejmujące poradnictwo oraz przygotowanie opinii podatkowych dotyczących opodatkowania poszczególnych składników tak tworzonego majątku. Pomagamy partnerom/partnerkom rozeznać się w reżimach podatkowych właściwych dla poszczególnych źródeł majątku (np. opodatkowanie dochodu ze stosunku pracy lub działalności gospodarczej ze względu na rezydencję podatkową, opodatkowanie dochodów z majątku nieruchomego, darowizny między partnerami/partnerkami itp.), a także podjąć właściwe decyzje co do sposobu kształtowania takiego majątku.

Usług podatkowe w tym obszarze obejmują również ewentualne doradztwo w przypadku konieczności przygotowania zeznania podatkowego w Polsce.

Weryfikacja istnienia obowiązku podatkowego

W przypadku pojawienia się takiej potrzeby oferujemy partnerom/partnerkom osobną konsultację z doradcą podatkowym mającą na celu zweryfikowanie czy w danym stanie faktycznym nie występują elementy, które mogą powodować powstanie zobowiązania podatkowego. W przypadku wątpliwości oferujemy możliwość przygotowania i złożenia wniosku o wydanie przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.